Rodzinna Przychodnia Lekarska realizuje program szczepień ochronnych obowiązkowych i zalecanych.
W Polsce obowiązkowym szczepieniom podlegają dzieci w wieku od 0 – 19 roku życia.
Szczepionka jest preparatem  biologicznym, którego celem jest pobudzenie organizmu do wytwarzania odporności na konkretne choroby.

W Polsce mamy obowiązek szczepienia dzieci przeciwko chorobom zakaźnym:

  • błonicy,
  • gruźlicy,
  • Haemophilus infuenzae typu B (Hib),
  • krztuścowi,
  • odrze,
  • poliomyelitis (IPV),
  • pneumokokom,
  • różyczce,
  • rotawirusom,
  • śwince,
  • tężcowi,
  • wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.

Obowiązek szczepienia ma na celu zminimalizowanie ryzyka zachorowania na choroby zakaźne w przyszłości.

Szczepienia wykonywane są bezpłatnie zgodnie z aktualnym kalendarzem szczepień.

Szczepienia zalecane to szczepienia, które nie są finansowane ze środków publicznych, do nich należą:
– Szczepionki 6w1, 5w1  (przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, polio, Hib, wzw B);
– Szczepionki przeciwko meningokokom typu B i ACYW;
– Szczepionki przeciwko ospie wietrznej (bezpłatnie dostępne dla dzieci uczęszczających do żłobka);
– Szczepionki przeciwko grypie;
– Szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A;
– Szczepionki przeciwko wzw B (dla osób nieobjętych szczepieniem obowiązkowym);
– Szczepionki przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu;
– Szczepionki przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego HPV;

Choroby przed którymi możemy zabezpieczyć się poprzez szczepienia:

Błonica – choroba zakaźna wywołana przez maczugowce błonicy. Bakterie przenoszą się drogą kropelkową lub w wyniku bezpośredniego kontaktu z chorym lub nosicielem. Prowadzi do tworzenia się błon rzekomych na błonie śluzowej gardła, migdałków powodując utrudnienia oddychania, może powodować całkowite zablokowanie dróg oddechowych.

Gruźlica – wywoływana przez prątki gruźlicy. Bakterie rozprzestrzeniają się drogą kropelkową kolonizując i uszkadzając przede wszystkim płuca, ale mogą również inne narządy i tkanki.

Grypa – choroba wywoływana przez wirusy grypy. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub przez kontakt ze skażoną powierzchnią. Objawy – wysoka gorączka, kaszel, katar, bóle głowy i bóle mięśniowo-stawowe. Powikłania – ciężkie zapalenie oskrzeli, płuc, zapalenie mięśnia sercowego, powikłania neurologiczne.

Hib – skrót od nazwy bakterii Haemophilus infuenzae typu B odpowiedzialnej za wywoływanie chorób zagrażających życiu, takich jak: sepsa, zapalenie płuc, opon mózgowo-rdzeniowych. Do zakażenia dochodzi poprzez kontakt bezpośredni z osobą chorą lub nosicielem.

HPV – wirus brodawczaka ludzkiego – czynnik zakaźny przenoszony drogą płciową między ludźmi. Typy genitalne  HPV są między innymi najważniejszą przyczyną raka szyjki macicy.

Krztusiec (koklusz) – ostra choroba zakaźna atakująca układ oddechowy wywoływana przez bakterie pałeczki krztuśca. Zakażenie drogą kropelkową,  charakterystyczny objaw choroby to napady kaszlu, które mogą kończyć się wymiotami lub bezdechami.

Meningokoki – bakterie wywołujące inwazyjną chorobę meningokokową.  Choroba przebiega w postaci ciężkiej posocznicy lub zapalenia opon mózgowo – rdzeniowych. Do zakażenia dochodzi w wyniku bliskiego kontaktu z chorym lub nosicielem.

Odra – choroba zakaźna wywoływana przez wirus odry, szerzy się drogą kropelkową. Bardzo szybko rozprzestrzenia się wśród osób nieuodpornionych, chorować mogą ludzie w każdym wieku. Objawia się wysypką na skórze, wysoką gorączką.  Powikłaniem może być zapalenie płuc, zapalenie mózgu.

Ospa wietrzna – choroba wywoływana przez wirus ospy wietrznej. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub przez kontakt z chorym. Objawy: na skórze całego ciała wysypka grudkowo-pęcherzykowa. Powikłania – bakteryjne zapalenie skóry, zapalenie mózgu i inne powikłania neurologiczne.

Polio – (nagminne porażenie dziecięce lub Heinego – Medina) – choroba wywołana przez poliowirusy. Choroba rozprzestrzenia się przez kontakt z osobami zakażonymi oraz skażonymi przedmiotami, choroba brudnych rąk. Poliowirusy uszkadzają ośrodkowy układ nerwowy.

Pneumokoki – zakażenie przenosi się drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt z chorym lub nosicielem. Może przebiegać w postaci zapalenia płuc, zapalenia ucha środkowego, posocznicy, zapalenia opon mózgowo – rdzeniowych.

Różyczka –  to choroba wirusowa przenoszona drogą kropelkową, u dzieci zwykle przebieg jest łagodny z gorączką, wysypką, powiększeniem węzłów chłonnych. Różyczka jest  zagrożeniem dla kobiet w ciąży – zachorowanie grozi poważnym uszkodzeniem płodu.

Rotawirusy – najczęstsza przyczyna ostrego nieżytu żołądkowo – jelitowego u dzieci. Zakażenie przenosi się przez brudne ręce, zanieczyszczone przedmioty lub drogą kropelkową. Objawy – wysoka gorączka, biegunka, wymioty, odwodnienie.

Świnka – nagminne zapalenie ślinianek przyusznych wywołane przez wirus świnki. Wirus rozprzestrzenia się drogą kropelkową,  powoduje bolesny obrzęk ślinianek przyusznych. Powikłania które  może spowodować to: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu, głuchota, zapalenie trzustki, serca, jąder, jajników.

Tężec – choroba zakaźna wywoływana działaniem toksyny tężcowej, którą wytwarzają laseczki tężca. Bakterie są obecne w glebie, kurzu, wodzie i w przewodzie pokarmowym zwierząt. Do zakażenia może dojść w wyniku przypadkowego urazu, którego efektem jest przerwanie ciągłości tkanek. Podczas choroby występują długotrwałe skurcze mięśni, uszkodzenie nerwów.  Śmiertelność 10 – 50%.

Wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A) – potocznie żółtaczka pokarmowa, która rozwija się w wyniku uszkodzenia wątroby przez wirus zapalenia wątroby typu A. Zakażenie przenoszone drogą pokarmową – poprzez brudne ręce, spożycie zakażonej żywności, wody.

Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B) – to choroba zakaźna, którą wywołuje wirus HBV. WZW B może mieć charakter ostry lub przewlekły i w konsekwencji doprowadzić do trwałego uszkodzenia wątroby. Do zakażenia dochodzi przez kontakt z krwią np. przez niejałowy sprzęt medyczny.

Szczepienia przeciwko grypie

Szczepienie przeciwko grypie jest najskuteczniejszą metodą zapobiegania zachorowaniu.
Tak jak we wcześniejszych sezonach epidemicznych, zaleca się szczepienie wszystkim osobom w wieku > 6 m-cy, u których nie stwierdza się przeciwwskazań do szczepienia.
Szczepienie najlepiej wykonać przed rozpoczęciem aktywności wirusa grypy, gdy tylko dostępna jest szczepionka na dany sezon, najlepiej do końca października.
Jest to ważne w przypadku dzieci do lat 8, ponieważ u nich należy podać dwie dawki szczepionki (druga dawka zalecana do końca października).
Jeśli pacjent nie mógł z różnych powodów być zaszczepiony odpowiednio wcześnie, szczepionkę można podać w dowolnym momencie okresu epidemicznego.
W sytuacji ograniczonej podaży szczepionek przeciwko grypie, w pierwszej kolejności należy szczepić osoby należące do grup ryzyka ciężkiego przebiegu grypy.
Po szczepieniu pacjent powinien być obserwowany przez 15 min aby uniknąć urazu w razie omdlenia po szczepieniu.

Zakażenia pneumokokowe wywoływane są przez bakterię zwaną pneumokokiem. Nawet 60% dzieci uczęszczających do żłobka lub przedszkola może mieć bakterie w nosie lub gardle nie mając objawów, ale narażając inne osoby na zakażenie. Zjawisko to nazywamy nosicielstwem.

Pneumokoki najczęściej wywołują choroby dróg oddechowych: zapalenie gardła, zatok, oskrzeli, płuc, ucha środkowego – które może powodować głuchotę. Bakterie mogą dostać się do krwi i wywołać zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych lub sepsę. Zakażenia pneumokokowe mogą występować we wszystkich grupach wiekowych. Coraz częściej pneumokoki stają się odporne na antybiotyki.
Szczepionki stosowane są u dzieci od 6 tygodnia życia, młodzieży i dorosłych. Szczególnie polecane są osobom z przewlekłymi chorobami układu oddechowego, układu krążenia, cukrzycą, zaburzeniami odporności oraz dorosłym po 50 roku życia. 
Po podaniu szczepionki mogą wystąpić łagodne przemijające odczyny poszczepienne: zaczerwienienie, obrzęk, ból w miejscu wstrzyknięcia,  gorączka, rozdrażnienie, wymioty, biegunka, wysypka.